જવાબ : સંપર્કવિધિ
જવાબ :
જવાબ :
જવાબ : IF
જવાબ : ICI
જવાબ : નારંગી
જવાબ :
જવાબ : સમચોરસ પિરામિડલ
જવાબ : વિકૃત અષ્ટફલક
જવાબ :
જવાબ :
જવાબ : તેનું કદ નાનું અને વિદ્યુતઋણતા વધુ છે, તેથી તે - બંધ ધરાવતા નથી.
જવાબ : N નું પરમાણુ કદ P કરતાં ઓછું છે.
જવાબ : રંગવિહિન પ્રવાહી બને છે.
જવાબ : ની ભૈતિક રચનામાંબંધકોણ જેટલો હોય છે.
જવાબ : તેની સંયોજક્તા કક્ષામાં એંથાલ્પીનું મૂલ્ય ઘણુ ઊંચુ હોય છે.
જવાબ : તે ખૂબ જ પ્રબળ એંસિડ છે.
જવાબ : F
જવાબ : HOCIO
જવાબ : N
જવાબ : સમતલીય
જવાબ : બદામી રંગનો વાયુ
જવાબ : પાણીમાં સંઘરવામાં આવે છે.
જવાબ : રાતો ફૉસ્ફરસ
જવાબ : ગલનબિન્દુ ઓછુ છે.
જવાબ : P-P બંધ વળેલો હોય છે. ની ભૌમિતિક રચનામાં બંધકોણ જેટલો હોય છે. અને અણુમાં તણાવ ઉત્તપન થાય છે.
જવાબ :
જવાબ :
જવાબ :
જવાબ : ટ્રાયગોનલ બાય પિરામિડ
જવાબ :
જવાબ : ફૉસ્ફોરિક એસિડ
જવાબ :
જવાબ :
જવાબ :
જવાબ : ત્રણ
જવાબ : પાયરો ફૉસ્ફોરિક એસિડ
જવાબ : As
જવાબ : +2, -1, +1, +2
જવાબ : S
જવાબ : વિદ્યુતઋણતા વધે છે.
જવાબ : વિરંજક તરીકે અને ઓક્સિડેશનકર્તા તરીકે
જવાબ : Po
જવાબ : રર્હોમ્બિક
જવાબ :
જવાબ : સલ્ફ્યુરસ અને થાયો સલ્ફ્યુરિક એસિડ
જવાબ : ઊન અને રેશમને બ્લિચ કરવામાં, અકાર્બનિક પદાર્થને દ્રાવ્ય કરવા દ્રાવક તરીકે અને ખાંડના શુદ્ધિકરણમાં
જવાબ : HCl નું દ્વારા ઓક્સિડેશન
જવાબ :
જવાબ : Sr
જવાબ : 8
જવાબ : પ્લોટિનમ
જવાબ : P પરમાણુ ખાલી d – ક્ક્ષક ધરાવે છે જ્યારે N પરમાણુ ધરાવતો નથી.
જવાબ : 3, 2, 1
જવાબ :
જવાબ :
જવાબ : જલીય એંથાલ્પી
જવાબ : ફ્લોરિન
જવાબ : જલીય દ્રાવણ માં એસિડિક પ્રબળતા
જવાબ :
જવાબ : ક્લોરિન
જવાબ : 8
જવાબ : હેલેટ
જવાબ : Sb
જવાબ : 6
જવાબ :
જવાબ : N
જવાબ : Sb
જવાબ :
જવાબ : ઑક્સિજન, સલ્ફર, સેલેનિયમ અને ટેલુરિયમ
જવાબ :
જવાબ :
જવાબ :
જવાબ :
જવાબ :
જવાબ : ઈલેકટ્રોનપ્રાપ્તિ એન્થાલ્પી, વિદ્યુતઋણતા અને આયનીકરણ એન્થાલ્પી
જવાબ :
જવાબ : P
જવાબ : હાડકામાં, સજીવકોષમાં અને ઈંડા અને દુધમાં
જવાબ :
જવાબ :
જવાબ : As
જવાબ : -3 થી +5
જવાબ : આયનીકરણ એન્થાલ્પીનું મુલ્ય વધે છે.
જવાબ :
જવાબ : વિભાગીય નિસ્યંદનથી
જવાબ : પ્રવાહી સ્થિતિમાં જૈવિક પદાર્થો તથા ખાદ્ય પદાર્થોની જાળવણી માટે અને શ્વાસોચ્છવાસમાં ઉપયોગી
જવાબ : S
જવાબ : Bi
જવાબ : -3 થી +5
જવાબ : -3,+3,+5
જવાબ : ટ્રાયગોનલ પિરામિડલ
જવાબ : ઘેરો વાદળી
જવાબ : ઊંચી બાષ્પશીલતા
જવાબ : ક્લોરિન
જવાબ : F-F બંધની વિધટન એંથાલ્પીનું મૂલ્ય ઓછું હોય છે. અને સંયોજકતા કક્ષામાં d- કક્ષકો અપ્રાપ્ય હોવાથી
જવાબ :
જવાબ : ઠંડા અને મંદ આલ્કલી સાથે પ્રક્રિયા કરી ક્લોરાઇડ અને હાયપો ક્લોરાઇડનું મિશ્રણ આપે છે. અને ગરમ અને સાંદ્ર આલ્કલી સાથે પ્રક્રિયા કરી ક્લોરાઇસૅ અને ક્લોરેટ આપે છે.
જવાબ :
જવાબ :
જવાબ : કાગળ અને શણના બ્લીચિંગમાં
જવાબ : HCl અને HOCl
જવાબ : ગ્લુકોઝના ઉત્પાદનમાં
જવાબ :
જવાબ : ત્રણ ભાગ સાંદ્ર HCl અને એક ભાગ
જવાબ : HCl અને HOCl બને છે.
જવાબ : આંતરહેલોજન સંયોજનોના જળવિભાજનથી તેમાના નાના કદના હેલોજન તત્વમાંથી આયન બને છે.
જવાબ : +5
જવાબ : બે જથ્થામય કલાઓને અલગ કરતી હદ (સીમ) ને પૃષ્ઠ કહે છે.
જવાબ : સપાટી કે પૃષ્ઠ સાથે સંકળાયેલી ઘટનાઓના અભ્યાસને પૃષ્ઠ રસાયણ કહે છે.
જવાબ : આંત્રપૃષ્ઠને દર્શાવવાની બે રીતો છે: (i) આડી લીટી (Hyphen) ઘન -પ્રવાહી (ii) ઊભી લીટી (Slash) ઘન / વાયુ
જવાબ : વાયુઓ એકબીજામાં સરળતાથી મિશ્ર થઈ એક જ કલામાં સમાઈ જાય છે તેથી તેમની વચ્ચે આંતરપૃષ્ઠનું નિર્માણ શક્ય નથી.
જવાબ : એવી ઘટના કે જેમાં ધન કે પ્રવાહીની સપાટી પર અણુઓ આકર્ષાય, જળવાઈ રહે અને તેની સાંદ્રતા સપાટીની અંદર રહેલા તેના અણુઓની સાંદ્રતા કરતાં વધારે હોય તો આ ઘટનાને અધિશોષણ કહે છે.
જવાબ : અધિશોષણ પામેલા વાયુ કે પ્રવાહીના અણુઓ કોઈક કારણસર (તાપમાન વધવાથી, દબાણ ઘટવાથી) ઘનની સપાટી પરથી છૂટા પડી જાય અને વાતાવરણમાં ભળી જાય તો અધિશોષણથી બિલકુલ વિરુદ્ધ એવી આ ઘટનાને અપશોષણ કહે છે.
જવાબ : એવી ઘટના કે જેમાં અધિશોષણ અને અવશોષણ એકસાથે થતાં હોય તેને શોષણ કહે છે. માટીમાં વરસાદી પાણી પહેલા અધિશોષણ અને પછી તરત જ અવશોષણ પામતું હોવાથી આ ઘટનાને શોષણ કહેવાય.
જવાબ : કલાના કણોની સમુચ્ચિત થઈ તળિયે બેસી જવાની ક્રિયાને સ્કંદન કે અવક્ષેપન કહે છે.
જવાબ : સોલનું સ્કંદન થતા પહેલા કણો સમુચ્ચિત થાય ત્યારે તેને રોકી સોલમાં પુનઃ રૂપાંતરણ કરવાની ક્રિયાને ઊર્ણન કહે છે.
જવાબ : દ્રવઅનુરાગી (લાયોફિલિક) સોલ એ જળવિરાગી (લાયોફોબિક) સોલ કરતાં વધુ સ્થાયી છે જેનું કારણ લાવોફિલિક સોલ અતિશય વિલિયન પામે છે. એટલે કે કલાના કણો માધ્યમના કણો વડે સંપૂર્ણપણે આચ્છાદિત થાય છે. લાયોફિલિક સોલની એક અદ્દભૂત લાક્ષણિકતા લાયોફોબિક સોલનું રક્ષણ છે. જ્યારે લાયોફિલિક સોલને લાયોફોબિક સોલમાં ઉમેરવામાં આવે ત્યારે દ્રવસ્નેહી કણો, દ્રવ વિરોધી કણોની આસપાસ સ્તર રચે છે અને આ રોતે લાયોફોબિક કણોનું વિદ્યુત વિભાજ્ય સામે રક્ષણ કરે છે. આમ, લાયોફોબિક સોલના રક્ષણ માટે વપરાતા લાયોફિલિક સોલને સંરક્ષક કલિલ કહે છે.
જવાબ : અધિશોષણની માત્રા એ અધિશોષકના પૃષ્ઠ ક્ષેત્રફળના વધારા સાથે વધે છે. આથી કોઈપણ ધન પદાર્થના સ્ફટિકને સૂક્ષ્મ વિભાજિત ભૂકામાં ફેરવતા તે વિશાળ પૃષ્ઠ ક્ષેત્રફળ ધરાવે છે. આમ, સ્ફટિક કરતાં તેનો ભૂકો વધુ સારો અધિશોષક ગણાય છે.
જવાબ : કારણ કે, પ્રક્રિયામાં બનતો CO ઉદ્દીપકીય ઝેર તરીકે વર્તવાથી પ્રક્રિયા વેગ ઘટાડે છે.
જવાબ : ઉદ્દીપન ક્રિયામાં અપશોષણને કારણે જ નીપજના અણુઓ સપાટી પરથી દૂર થાય છે અને આથી જ પ્રક્રિયકના નવા અણુઓને વધુ પ્રક્રિયા માટે સપાટી ઉપર સ્થાન મળી રહે છે.
જવાબ : હાડ-શુલ્કના નિયમમાં સ્કંદનકર્તા આયનની સંયોજકતા જેમ વધુ તેમ તેની કંદનક્ષમતા વધુ એમ દર્શાવ્યું છે. અર્થાત્ આ નિયમ માત્ર કણોની સંયોજકતા (વીજભાર) ને આધારે રજૂ થયો છે. જો કણોના કદ અને ધ્રુવીભવન ક્ષમતાનો વિચાર કરીએ તો નાનું કદ અને ઊંચી ધ્રુવીભવન ક્ષમતા ધરાવતો આયન પણ સારો સ્કંદનકર્તા ગણાય.
જવાબ : અધિશોષક પાઉડર સ્વરૂપમાં હોય તો તેની સંપર્ક સપાટી વધુ હોય છે. સંપર્ક સપાટી વધુ હોવાથી અધિશોષણ વધુ થશે. તેથી પ્રક્રિયાનો વેગ પણ વધે છે.
જવાબ : વાયુમય અવસ્થા અથવા દ્રાવણમાંના પ્રક્રિયકો ઘન ઉદ્દીપકની સપાટી પર અધિશોષિત થાય છે. અધિશોષણ ઉષ્માક્ષેપક પ્રક્રિયા હોવાથી અધિશોષણ ઉષ્માનો ઉપયોગ પ્રક્રિયાનો વેગ વધારવામાં થાય છે.
જવાબ : અધિશોષણ દરમિયાન હંમેશા સપાટીના અવશેષી બળો ઘટે છે. એટલે કે પૃષ્ઠ ઊર્જામાં ઘટાડો થાય છે. એટલા માટે અધિશોષણ હંમેશાં ઉષ્માક્ષેપક પ્રક્રિયા છે.
જવાબ : જળયુક્ત ફેરિક ઓક્સાઈડ ધનવિજભારીત સોલ હોવાથી તેનું સ્કંદન ઋણ વિજભારીત વડે થાય છે.
જવાબ : જે ઉદ્દીપન પ્રક્રિયા ઉ્દ્દીપકની છિદ્ર રચના (પોલાણ), પ્રક્રિયકો અને નીપજોના કદ (આકાર) પર આધાર રાખે છે તેને આકાર વરણાત્મક ઉદ્દીપન કહે છે. ઉદાહરણ : ઝીયોલાઈટ
જવાબ : જો પદાર્થનું શોષણ કરવાનું હોય તે પદાર્થ સપાટી પર અધિશોષણ પામી શકે તેના માટે સપાટી શુદ્ધ અથવા ચોખ્ખી હોવી જોઈએ.
જવાબ : રાસાયણિક અધિશોષણમાં રાસાયણિક બંધ બને છે અને તેની સક્રિયકરણ ઊર્જા વધારે છે. જેને સક્રિયકૃત અધિશોષણ કહે છે.
જવાબ : નીચી સાંદ્રતાએ સાબૂ સામાન્ય વિદ્યુતવિભાજ્ય તરીકે વર્તે છે. CMC એ તે કલિલ દ્રાવણ બનાવે છે.
જવાબ : જીલેટીન ઉમેરતાં સોનાનો સોલ સ્થિર થશે.
જવાબ : વાદળો કલિલ છે અને વિજભારીત છે. તેથી Agl વિધુતવિભાજ્ય તરીકે વર્તે છે અને સ્કંદન થાય છે જેથી વરસાદ આવે છે.
જવાબ : જીલેટીન ઈમશીફાયર તરીકે વર્તે છે. જે આઈસ્ક્રીમને લાંબો સમય સૂધી જાળવી રાખે છે.
જવાબ : એલમને કારણે માં રહેલી અશુદ્ધિઓ સ્કંદન પામે છે અને પાત્રના તળિયે જમા થાય છે. જેથી શુદ્ધ થાય છે.
જવાબ : વિધુતીયભાર ધરાવતા કલિલકણો વિરુદ્ધ વિદ્યુતીયભાર ધરાવતા વિધુતધ્રુવ તરફ ગતિ કરશે.
જવાબ : વિક્ષેપન માધ્યમના કણોની કલિલ કણો સાથેની અસ્તવ્યસ્ત અથડામણને કારણે બ્રાઉનીય ગતિ જોવા મળે છે.
જવાબ : પ્રાણીની ચામડી (છાલ) કલિલ છે જ્યારે ચામડી કે જેને ધનવિજભાર છે, જેને કમાવવા માટે ત્રણ વિજભારીત કલિલ દ્રાવણમાં રાખવામાં આવે ત્યારે સ્કદન થાય છે. જેથી ચામડું સખત બને છે.
જવાબ : કલિલ સ્વરૂપમાં રહેલ દવાઓ અસરકારક ક્ષેત્રફળ વધારે છે, તેથી તે સહેલાઈથી શરીર પર અસર કરે છે.
જવાબ : વિક્ષેપના માધ્યમ અને કલિલ કણો વચ્ચે ઈમલ્સીફાયર એક પડ બનાવે છે, જે ઈમલ્શનનું સ્થાયીકરણ કરે છે.
જવાબ : ઘનનું હવામાં વિષમાંગ મિશ્રણને ધૂમાડો કહે છે કોટ્રેલ ધૂમાડા અવક્ષેપના ધાતુની પ્લેટ કે જે ધૂમાડા કરતાં વિરુદ્ધ વિજભાર ધરાવે છે, તેને રાખતા ધૂમાડાનું તટસ્થીકરણ થઈને રાખ મળે છે.
જવાબ : ઈમલ્શનનું મંદન વિક્ષેપન માધ્યમ વડે કરવામાં આવે છે વિક્ષેપીત પ્રવાહી અલગ પડ બનાવે છે તેથી બે કલાઓને વિક્ષેપન માઘ્યમ દ્વારા જુદી પાડી શકાય છે.
જવાબ : જ્યારે ભેજવાળી ફટકડી ઘસવામાં આવે ત્યારે તેનું સ્કંદન થાય છે અને લોહી વહેતું અટકે છે.
જવાબ : ભૌતિક અધિશોષણમાં તાપમાનના વધારા સાથે વાન્ડરવોલ્સ બંધ નિર્બળ બને છે. જ્યારે રાસાયણિક અધિશોષણમાં તાપમાનના વધારા સાથે પ્રક્રિયાનો વેગ વધે છે.
જવાબ : જ્યારે ડાયાલીસીસ ચાલુ રાખવામાં આવે ત્યારે જરૂરી વિધુતવિભાજ્ય પણ દૂર થાય છે. આ વિધુતવિભાજ્ય કલિલને સ્થિર રાખે છે જ્યારે તે સંપૂર્ણ દૂર થાય છે, ત્યારે કલિલ કુંદન પામે છે.
જવાબ : ઈઓસીન (Eosin) નું શોષણ AgX ની સપાટી પર થાય છે જેથી અવક્ષેપ રંગીન બને છે.
જવાબ : કોલસાની ખાણમાં રહેલા ઝેરી વાયુઓનું શોષણ સક્રિયકૃત ચારકોલ વડે થાય છે, જે ગેસ માસ્કમાં આવેલો છે.
જવાબ : કલિલમય માટી ધરાવતું નદીનું પાણી દરિયામાં જાય, ત્યારે દરિયાના પાણીના ક્ષારો (વિદ્યુતવિભાજ્ય) ને લીધે સ્કંદનને પ્રેરણ મળે છે. આથી ત્યાં માટીના થરની જમાવટ થતાં મુખત્રિકોણ રચાય છે.
જવાબ : સામાન્ય તાપમાને ખૂબ ઝીણા નિકલ ઉદ્દીપકની સપાટી પર વાયુનું અધિશોષણ એ ભૌતિક અધિશોષણ છે. તાપમાન વધતાં અણુઓનું હાઈડ્રોજન પરમાણુમાં વિઘટન થાય છે અને તે નિકલ ઉદ્દીપકની સપાટી પર રાસાયણિક અધિશોષણને લીધે જમા થાય છે.
જવાબ : તાવ આવે ત્યારે શરીરનું તાપમાન વધે છે તાપમાન વધતા ઉદ્દીપકની કાર્યક્ષમતા ઘટે છે. તેથી પાચન પ્રક્રિયા પર અસર થાય છે.
રસાયણ વિજ્ઞાન
The GSEB Books for class 10 are designed as per the syllabus followed Gujarat Secondary and Higher Secondary Education Board provides key detailed, and a through solutions to all the questions relating to the GSEB textbooks.
The purpose is to provide help to the students with their homework, preparing for the examinations and personal learning. These books are very helpful for the preparation of examination.
For more details about the GSEB books for Class 10, you can access the PDF which is as in the above given links for the same.